Sık Sorulan Sorular

1 İSO 500 nedir ve neden önemlidir?

Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500 ve İSO İkinci 500), sanayinin devler ligini ortaya koymak amacıyla İstanbul Sanayi Odası tarafından 1968 yılında 100 büyük kuruluş ile başlatılan ve zaman içerisinde 1.000 kuruluşa genişletilerek günümüze kadar uzanan geleneksel bir çalışma.

Türkiye’de sanayi sektörüne yönelik en uzun soluklu ve kapsamlı çalışma olan İSO 500 bu özelliğiyle İstanbul Sanayi Odası’nın en büyük marka değerini oluşturuyor. Ekonomi ve iş dünyası tarafından her yıl büyük ilgiyle takip edilen, birçok akademik ve bilimsel araştırmaya konu olan İSO 500, sanayi sektörümüzün gelişim sürecinin izlenmesi açısından da temel bir referans kaynağı niteliğinde.

2 Sıralamada yer almanın firmalara katkısı nedir?

İSO 500 sıralamalarında yer almak, kamuoyunda önemli bir prestij kaynağı olarak kabul ediliyor ve firmaların yurtiçi ve yurt dışındaki tanıtımlarına önemli katkı sağlıyor. Sıralamada yer alan firmalara İSO 500 logolarını kullanarak (belirli bir ücret karşılığında) kurumsal kimlik ve marka değerini güçlendirme imkanı da sunuluyor.

3 Sıralama hangi kritere göre yapılıyor?

Sıralama üretimden satışlar (net)kriterine göre yapılıyor. Üretimden satışlar, üretim sürecinden geçirilmeden aynen alındığı gibi satılan malları (ticari malları) kapsamaz.

Açıklanan listelerde firmaların üretimden satışlar (net) dışındaki büyüklüklere (örn. net satışlar, ihracat, çalışan sayısı) göre sıralarına da yer veriliyor.

4 Hangi firmalar katılabilir?

İSO 500 anketine, Türkiye sınırları içerisinde sanayi sektöründe (madencilik ve taş ocakçılığı, imalat sanayi ve elektrik üretimi)faaliyet gösteren tüm kuruluşlar katılabilir.Ana faaliyet konusu tarım, hayvancılık, toptan veya perakende ticaret, hizmet, inşaat, finans, sigorta, vb. olan firmalar çalışma kapsamı dışındadır.

Ankete katılım için üretimden satışlar (net) tutarına göre bir alt sınır belirlenir ve bu sınır her yıl güncellenir. Üretimden satışları belirlenen sınırın üstünde kalan firmalar anket doldurabilir.

5 Katılım için gerekli adımlar ve belgeler neler?

Gerekli şartları (Bkz. Soru 4) karşılayan ve ankete katılmak isteyen firmalar, anket alım süresi içerisinde www.iso500.org.tr adresinde yer alan Anket Kullanıcı Girişi kısmından giriş yaparak ankete ulaşabilirler. İlk kez anket dolduracak firmalar yeni kayıt oluşturmalıdır.

İSO 500 anketinin işleme alınabilmesi için anketeksiksiz doldurulmalı ve araştırma yılına ilişkin Kurumlar Vergisi E-Beyannamesi mutlaka sisteme yüklenmelidir.

Her anket İSO uzmanları tarafındankontrol edilir ve gerektiğinde ek bilgi ve belge istenebilir (Bkz. Soru 11ve Soru 12). Bu bilgi ve belgeleri verilen süresi içinde İSO ile paylaşmayan firmalar çalışmakapsamı dışında kalır.

6 İSO İkinci 500 için ayrı bir anket mi dolduruluyor?

İsminden de anlaşılacağı gibi İSO 500’ü takip eden ve üretimden satışlara göre501. ile 1000. sıra arasında kalan firmaların yer aldığı bu liste, genellikle İSO 500’den yaklaşık bir ay sonra kamuoyuna açıklanır. Bununla birlikte, anketlerin tamamı aynı dönem içerisinde toplanır. İSO 500 için ilan edilen anket toplama süreleri ve anket son alım tarihleri İSO İkinci 500 için de geçerlidir.

7 Ankete katılmak için İstanbul Sanayi Odası’na üye olmak gerekli mi?

Türkiye’de faaliyet gösteren her sanayi firması, gerekli şartları (Bkz. Soru 4) karşıladığı durumda İSO 500 araştırmalarına katılabilir. İstanbul Sanayi Odası’na üye olması gerekmez.

8 Katılım zorunlu mu? Katılmamanın herhangi bir yaptırımı var mı?

Araştırmaya katılım tamamen gönüllülük esasına dayalıdır. Katılmamanın firmalara herhangi bir yaptırımı bulunmamaktadır.

9 Ankette istenen her bilgiyi İSO ile paylaşmak zorunlu mu?

Ankette yer alan doldurulması zorunlu tüm bilgiler İSO ile paylaşılmalıdır. Bu alanlar boş bırakıldığında ilgili kısımlar uyarı verir ve anket gönderilemez. Girilen bu bilgilerin üçüncü kişi veya kurumlarla paylaşılması ise firmanın onayına tabidir. (Açıklanmaya tabi sorular hakkındaki detaylar için bkz. Soru 10).

10 Firma ünvanı ve/veya bazı bilgilerin kamuoyuna açıklanmaması mümkün mü?

Türkiye’de sanayi sektöründe faaliyet gösteren en büyük kuruluşların tespit edilmesi amaçlandığı için ünvanını veya bazı bilgilerini açıklatmak istemeyen kuruluşlar da çalışma kapsamına alınıyor. Bu kuruluşların verileri, toplam büyüklüklere dahil edilmekle birlikte firma bazında kamuoyuna açıklanmıyor.

Anket sonuçlarında firma bazında açıklanmaya tabi olanbilgiler şunlardır:

  • Unvan
  • Aktif Toplamı
  • Üretimden Satışlar
  • Dönem Kârı (Vergi Öncesi)/Zararı
  • Net Satışlar
  • FAVÖK/EBITDA (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Dönem Kârı/Zararı)
  • Brüt Katma Değer
  • İhracat
  • Özkaynak
  • Ücretle Çalışanlar Ortalaması



Ankete katılan firmalar soruların yanında yer alan EVET/HAYIR seçeneklerini kullanarak belli kurallar çerçevesinde verilerini gizleyebilir. Bu kurallar şu şekildedir:

- Üretimden Satışlar ve Net Satışlar bilgilerinden herhangi birinin açıklanmasını istemeyen bir firmanınünvanı da dahil olmak üzere hiçbir bilgisi açıklanmaz.

- Üretimden Satışlar ve Net Satışlar bilgisini açıklatan firmaların ünvanı da açıklanır. Diğer bilgiler firmanın isteğine göre gizlenebilir.

- Üretimden Satışlar veya Net Satışlar bilgisinden biri açık biri gizli bırakılamaz.

- Firma hiçbir bilgisini açıklatmasa dahi,yeterli büyüklükteyse sıralamada yer alır. Ancakünvan dahil tüm bilgileri tire (-) olarak gözükür. Firmanın verileri tüm toplulaştırılmış rakamlara dahil edilir.

- Vergi Öncesi Dönem Karı/Zararı bilgisinin açıklanmasını isteyen firmaların Brüt Katma Değer bilgisi de açıklanır (Brüt Katma Değer verisi anket bilgileri kullanılarak otomatik hesaplanır).

Verilerin açıklanma durumlarına ilişkin tercihler, anket alım süresinin bitiminden sonra değiştirilemez. Bu nedenle anket dolduran yetkilinin söz konusu tercihleri üst yönetimiyle mutabık kalarak yapması önemle tavsiye edilir.

11 Anket gönderildikten sonra firma ile iletişime geçiliyor mu?

Anket gönderildikten sonra, anket dolduran yetkilinin ankette bildirdiği e-posta adresine bir onay e-postası gelir. Bu e-posta anketin İSO’ya ulaştığı ve işleme alındığı anlamına gelir. E-posta ulaşmazsa İSO ile iletişime geçebilirsiniz.

İSO uzmanları,gerekli durumlarda anketi dolduran yetkiliyle e-posta ya da telefon üzerinden iletişime geçecektir. Bu nedenle anket dolduran firma yetkilisinin kendisine kolaylıkla ulaşılabilecek iletişim bilgilerini paylaşması önemle tavsiye edilir.

12 Anket verileri nasıl işleniyor? Kontrol/doğrulama mekanizması var mı?

Anket alım süresi içerisinde İSO’ya ulaşan tüm anketler, İSO uzmanları tarafından kontrol edilir. Kontrolde firmalar tarafından İSO ile paylaşılan Kurumlar Vergisi E-Beyannamelerinden (ve gerekirse istenen diğer belgelerden) yararlanılır.

Verilere ilişkin herhangi bir soru işareti olması halinde İSO uzmanları anketi dolduran yetkiliyle iletişime geçerek ek bilgi veya belge isteyebilir. Cevabın hatalı olduğu anlaşılırsa firma yetkilisine sisteme giriş yetkisi verilerek ankette güncelleme yapması talep edilir. Mutabık kalınan düzeltmelerin firma yetkilisi tarafından anket alım süresi içerisinde tamamlanması gerekir.

13 Sıralamalarda firmamızın adı gözükmüyor. Bunun nedeni ne olabilir?

Firmanızın katılım şartlarını (bkz. Soru 4) karşılamasına rağmen İSO 1000’de yer almaması şunlardan kaynaklanabilir:

- Anket alım süresi içerisindeanket formu doldurularak İSO’ya gönderilmemiş olabilir,
- Firmanızın büyüklüğü (bkz. Soru 3) ilk 1000 içerisinde yer almak için yetersiz kalmış olabilir,
- Firmanız yeterli büyüklükte olmasına ve anket gönderimini tamamlamasına rağmen ünvanının açıklanmaması yönünde tercihte bulunmuş olabilir (Bkz. Soru 10).

14 Başvuru sürecinden haberimiz olmadı. Neden bize duyuru gelmedi?

İSO 500 anket alım süreci başladığında İSO tarafından web sitesinde gerekli duyurular yapılarak çalışmanın son anket alım tarihi, çalışmaya katılım şartları gibi bilgiler paylaşılır.

Söz konusu duyuru İSO üyelerine toplu e-posta aracılığıyla gönderilirken üyelerini bilgilendirmeleri istemiyle diğer sanayi ve ticaret odalarına da iletilir. Çalışmanın başladığına ilişkin olarak yazılı ve görsel basın ile sosyal medyada da bilgilendirmeler yapılabilir.

Ancak bu iletişim kanallarının hiçbiri, duyurunun firmalara ulaşacağını garanti etmez.Anket alım sürecini takip etmek ve katılım sağlamak firmaların sorumluluğundadır. Bu nedenleçalışmaya katılmak isteyen firmaların www.iso.org.tr ve www.iso500.org.tr web sitelerinden yapılacak duyuruları takip etmeleri veya bilgi almak için İSO ile iletişime geçmeleri önemle tavsiye edilir.

15 Özel hesap dönemine tabi firmalar anket doldururken nasıl bir yol izlemeli?

Ankete katılan firma özel hesap dönemine tabi ise, anket formunda bulunan ilgili kutucuk işaretlenmeli ve yanındaki tarih seçme kısmından özel hesap döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri seçilmelidir.Firmanız son özel hesap dönemine ait Kurumlar Vergisi Beyannamesi’ni vermişse anket formunu doldurduktan sonra normal prosedüre göre anketini tamamlayabilir.

Beyannamesini vermemiş olan firmaların İSO ile iletişime geçmesi gerekmektedir.

16 Nev’i değiştiren firmalar anket doldururken nasıl bir yol izlemeli?

Firma anket yılı içerisinde nevi değiştirdiyse İSO ile iletişime geçilerek yönlendirme alınmalıdır.Anket formunda bulunan ilgili kutucuk işaretlenmelidir.

Nevi değiştiren firmalardan istenen belgelerşu şekildedir:

- Nevi değişikliğini gösteren Yeminli Mali Müşavir onaylı yazı,
- Değişikliğin yayınlandığı Ticaret Sicil Gazetesi bölümü,
- Firmanınyıl içinde eski ve yeni tüzel kişiliği adına verilen Kurumlar Vergisi beyannameleri.

Bu belgeler İSO uzmanlarının yönlendirme ve desteği ile firma yetkilisi tarafından anket sistemine yüklenmelidir.

17 Satınalma/Birleşme/Devralma gerçekleştiren firmalar anket doldururken nasıl bir yol izlemeli?

Firmanızda anket yılı içerisinde üretim yapan başka bir sanayi firması ile satınalma, birleşme veya devralma durumlarından biri yaşandıysa, İSO ile iletişime geçilerek yönlendirme alınmalıdır. Anket formunda bulunan ilgili kutucuk işaretlenmelidir.

Bu süreçlerden birinin yaşandığı firmalardan istenen belgeler şu şekildedir:

- Satınalma, birleşme veya devralmayı gösteren Yeminli Mali Müşavir onaylı yazı,
- Söz konusu değişikliğin yayınlandığı Ticaret Sicil Gazetesi bölümü,
- Firmanın eski ve yeni tüzel kişiliği adına verilen Kurumlar Vergisi beyannameleri.

Bu belgeler İSO uzmanlarının yönlendirme ve desteği ile firma yetkilisi tarafından anket sistemine yüklenmelidir.

18 Anket doldururken veya gönderirken teknik sorun yaşıyorum. Ne yapmalıyım?

İSO 500 ile ilgili her konuda olduğu gibi, anket doldururken teknik bir sorun yaşadığınızda da iso500@iso.org.tr adresine e-posta gönderebilirsiniz. İSO uzmanları size en kısa sürede dönüş yapacaktır. Göndereceğiniz e-postada yaşadığınız teknik sorunla ilgili mümkün olduğunca detay vermeniz (örn. ekran alıntısı) sorunun çözümünü hızlandıracaktır.

19 İSO 500 anket kullanıcı adımı ve parolamı unuttum. Ne yapabilirim?

Parolanızı hatırlamıyorsanız “Anket Kullanıcı Girişi” sayfasında Parolamı Hatırlat’a tıkladıktan sonra firmanızın sisteme kayıtlı e-posta adresini yazarak hatırlatma linki gönderilmesini sağlayabilirsiniz. Kayıtlı e-posta adresinizi bilmiyorsanız veya mevcut adres artık ulaşılabilir durumda değilse güncel bir adres bildirerek kaydınızı güncellemek için İSO ile iletişime geçmeniz” gereklidir.

20 İSO 500 sonuçları kamuoyuna açıklandıktan sonra verilerde değişiklik yapılabilir mi?

Araştırma sonuçları, anketlerin kontrol süreçlerinin tamamlanmasıyla birlikte kesinleşmekte ve önceden belirlenmiş tarihlerde İSO 500 web sitesinin yanı sıra İSO Sanayi Dergisi Özel Sayısı ile kamuoyuna açıklanmaktadır. Açıklanmış verilerde sonradan değişiklik yapılması mümkün değildir. Bu nedenle anket formunda yer alan her sorunun doğru ve dikkatli bir şekilde doldurulması önem taşımaktadır.